Δημοτικές Εκλογές στην Πολωνία: Συνθήκες και Προοπτικές
Ο φιλοευρωπαίος δήμαρχος της Βαρσοβίας, Ράφαλ Τρασκόφσκι, κέρδισε με μικρή διαφορά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Πολωνία, όμως θα βρει μπροστά του μια δύσκολη μάχη στον δεύτερο γύρο, προγραμματισμένο για την 1η Ιουνίου. Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι υποψήφιοι της δεξιάς και της ακροδεξιάς κατάφεραν να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία των ψήφων, γεγονός που εντείνει τον ανταγωνισμό και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο Τρασκόφσκι.
Μια πιθανή νίκη του Τρασκόφσκι θα σήμαινε την ενδυνάμωση του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ και του φιλοευρωπαϊκού κυβερνητικού συνασπισμού που έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας από το 2023. Αυτό θα επιτρέψει την απομάκρυνση από τη δύσκολη σχέση που είχε με τον απερχόμενο αρχηγό του κράτους, Αντρέι Ντούντα. Αντίθετα, μια νίκη του εθνικιστή αντιπάλου του, Κάρολ Ναβρότσκι, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερες αναταράξεις και ενδεχομένως σε πρώιμες εκλογές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αρχηγός του κράτους διαθέτει περιορισμένες εξουσίες, αλλά έχει το δικαίωμα βέτο στις νομοθετικές πρωτοβουλίες, το οποίο είχε χρησιμοποιήσει επανειλημμένα ο Ντούντα εναντίον του κυβερνητικού συνασπισμού.
Η μικρή διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων προοιωνίζει μια σφοδρή εκστρατεία πριν τον δεύτερο γύρο. Και οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να προσελκύσουν ψηφοφόρους από τρίτους υποψηφίους, καθιστώντας την αναμέτρηση διαφορετικών πολιτικών οραμάτων.
Ο αναλυτής Πιοτρ Μπουράς από το European Council on Foreign Relations (ECFR) τονίζει ότι η διαμάχη θα είναι “πολύ πολωμένη”, καθώς θα αντιπαραβάλλεται η ιδέα μιας φιλοευρωπαϊκής, φιλελεύθερης και προοδευτικής Πολωνίας με εκείνη μιας εθνικιστικής, συντηρητικής κατεύθυνσης.
Από το πρωί της Δευτέρας, οι δύο υποψήφιοι έχουν ξεκινήσει τις εκστρατείες τους. Ο Τρασκόφσκι δήλωσε: “Είμαι βέβαιος ότι θα κερδίσω, αλλά έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Η νίκη θα παιχτεί στην κόψη του ξυραφιού”. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, ο Τρασκόφσκι συγκέντρωσε 31,36% των ψήφων, ενώ ο Ναβρότσκι 29,54%.
Ο Τρασκόφσκι επιδιώκει να πείσει και τους ψηφοφόρους που στήριξαν άλλες επιλογές, επισημαίνοντας την ανάγκη για μια “κανονική και όχι ριζοσπαστική” Πολωνία, με έμφαση στους νέους ψηφοφόρους, οι οποίοι προτίμησαν τις ακροδεξιές κατευθύνσεις ή τη ριζοσπαστική αριστερά.
Από την πλευρά του, ο Ναβρότσκι ξεκίνησε την εκστρατεία του από την πολεοδομία Γκντανσκ, λέγοντας: “Είμαι γεμάτος ενέργεια και αισιοδοξία στον δρόμο για τη νίκη” και σημειώνοντας ότι η απόσταση με τον αντίπαλό του είναι “διακοσμητική”.
Οι δύο ακροδεξιοί υποψήφιοι, ο ευρωσκεπτικιστής Σλάβομιρ Μέντζεν και ο αντισημίτης ευρωβουλευτής Γκρέγκορζ Μπράουν, απέσπασαν συνολικά 21,15% των ψήφων, με το 54% να κατευθύνεται προς υποψηφίους της δεξιάς.
Η συμμετοχή των ψηφοφόρων ξεπέρασε το 67%, καθώς οι εκλογές διεξάγονται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την Ευρώπη, εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τεταμένων σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Πιοτρ Μπουράς επισημαίνει ότι η νίκη του Ναβρότσκι θα μπορούσε να ανατρέψει το πολιτικό σχέδιο του Τουσκ, προοιωνίζοντας ενδεχόμενη επιστροφή του PiS στην εξουσία. Ο Κάσπερ Καρβάτσκι εκφράζει ανησυχίες σχετικά με την άνοδο της ακροδεξιάς στην Πολωνία, την οποία συνδέει με την παγκοσμιοποίηση και τα κοινωνικά προβλήματα που επηρεάζουν τις γειτονικές χώρες.
Μπορεί να διαπιστωθεί ότι ζούμε σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς οι νέες γενιές προσερχόμενες στις κάλπες αποφεύγουν να συμμετέχουν ενεργά στον αγώνα για τη δημοκρατία, προσπαθώντας να επανέλθουν σε πιο τοπικές και οικείες αξίες.