Η καθημερινότητα μέσα από τις μαρτυρίες φοιτητών και Διοικητών – Φοιτητές Ιατρικής εκπαιδεύονται και ενισχύουν Μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Τροχαίο ατύχημα, μέθη, τσίμπημα μέδουσας, τραύμα από απρόσεκτη βουτιά, πνιγμός, ανακοπή είναι μερικά μόλις από τα εκατοντάδες περιστατικά που φτάνουν στις εφημερίες των Κέντρων Υγείας, σε Χαλκιδική και Πιερία με τον αριθμό των ασθενών που περνούν τις πόρτες των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, να αυξάνεται κατακόρυφα.
Βέβαια, ο αριθμός του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού παραμένει σταθερός με τις διοικήσεις της 3ης και 4ης ΥΠΕ να έχουν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του ωρολόγιου προγράμματος ώστε να καλύπτονται το δυνατόν καλύτερα οι υπάρχουσες ανάγκες. Έτσι, οποιαδήποτε βοήθεια, από τη λήψη ιστορικού ενός ασθενούς μέχρι τη συρραφή ενός τραύματος, είναι πολύτιμη και έρχεται εδώ και αρκετά χρόνια από τους φοιτητές της Ιατρικής. Υπάρχουν δύο εθελοντικά προγράμματα που οργανώθηκαν από φοιτητές ενώ το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει εντάξει αυτήν τη δράση στο πρόγραμμα σπουδών του, καθιστώντας την έτσι υποχρεωτική.
«Καλύτερη η φετινή χρονιά»
Ο Στέφανος Τσοτουλίδης, διευθυντής του Κέντρου Υγείας Κασσανδρείας λέει στη «ΜτΚ» πως «η φετινή χρονιά είναι καλύτερη από τις προηγούμενες. Έχουμε έναν ικανοποιητικό αριθμό γιατρών για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Αυτή τη στιγμή στο πρόγραμμα εφημεριών συμμετέχουν 12 γενικοί γιατροί και παθολόγοι, ένας παιδίατρος και δύο ειδικευόμενοι, ενώ πέρσι είχαμε έναν γιατρό λιγότερο και κανέναν ειδικευόμενο. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε πλήρεις».
Στο συγκεκριμένο Κ.Υ. εκπαιδεύονται και το ενισχύουν από τα μέσα Ιουλίου μέχρι και τα τέλη Αυγούστου, τέσσερις φοιτητές ανά εβδομάδα από το ΑΠΘ, στο πλαίσιο των μαθημάτων τους και ακόμη δύο φοιτητές που έρχονται εθελοντικά κατόπιν έγκρισης της αίτησής τους. «Οι φοιτητές αποκτούν σημαντικές εμπειρίες και σίγουρα στον βαθμό που μπορούν, έχοντας δίπλα τους γιατρούς, αποσυμφορίζουν κάπως την κατάσταση», λέει χαρακτηριστικά.
Μόνιμα ασθενοφόρο στην Καλλικράτεια
karamitsios.jpg
Ο Νικόλαος Καραμήτσιος, διευθυντής του Κέντρου Υγείας Νέας Καλλικράτειας εξηγεί ότι τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ανάγκες αυξάνονται κατά πολύ. «Τα περισσότερα περιστατικά στα επείγοντα αφορούν σε τραυματισμούς και εμφράγματα. Από τον Ιούλιο και μετά, σε μία εφημερία βλέπουμε 120-150 άτομα».
Περιγράφει ότι από φέτος, στο Κ.Υ. βρίσκεται σταθερά ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το πλήρωμα του οποίου φιλοξενείται στους χώρους της Μονάδας Υγείας. «Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο έχουμε ασθενοφόρο 24ώρες/24ωρο και έτσι η κινητοποίηση είναι πιο άμεση, σε περίπτωση που χρειαστεί. Βέβαια, θα πρέπει και οι ίδιοι οι πολίτες να μην κάνουν κατάχρηση της κλήσης του ασθενοφόρου και αυτό γιατί μπορεί να χαθεί μία ανθρώπινη ζωή την ώρα που κάποιος για παράδειγμα κάλεσε ασθενοφόρο για έναν πονοκέφαλο», λέει και εξηγεί πως όταν υπάρχει η δυνατότητα, καλό είναι να το ΕΚΑΒ να μην χρησιμοποιείται ως… ταξί.
O ίδιος περιγράφει ότι στο Κ.Υ. φιλοξενούνται και φοιτητές, χαρακτηρίζοντας την παρουσία τους ιδιαίτερα βοηθητική. «Η μύηση των φοιτητών στα επείγοντα περιστατικά είναι πολύ σημαντική και ουσιαστική. Φυσικά βλέπουν και άλλα τμήματα όπως το Παιδιατρικό, Ακτινολογικό, Μικροβιολογικό. Στο Κ.Υ. έχουμε φοιτητές Ιατρικής του ΑΠΘ χειμώνα, καλοκαίρι. Κάθε εβδομάδα εκπαιδεύονται τρεις φοιτητές, ορισμένοι εκ των οποίων διαμένουν στο Κ.Υ.».
Ενίσχυση κατά 60% της παραλιακής ζώνης
bogiatzidis-2.jpg
Στην Πιερία υπάρχουν τρία Κέντρα Υγείας, σε Αιγίνιο, Λιτόχωρο και Κατερίνη και δύο ΤΟΜΥ. Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Μπογιατζίδη, διοικητή της 3ης ΥΠΕ, τους καλοκαιρινούς μήνες η αύξηση των ασθενών μπορεί να ξεπεράσει το 150%, της προηγούμενης περιόδου, όπου πρόκειται για επείγοντα περιστατικά. «Λόγω των τουριστών, ο αριθμός των κατοίκων της Πιερίας υπερδιπλασιάζεται. Τα τακτικά περιστατικά παραμένουν σταθερά αυξάνονται όμως τα επείγοντα, με τους γιατρούς να είναι συγκεκριμένοι. Από τα τέλη Ιουνίου έχουμε αναδιατάξει τις δυνάμεις μας στην περιοχή της παραλιακής ζώνης, την οποία και ενισχύσαμε κατά 60%, όπου για παράδειγμα το ιατρείο του Πλαταμώνα έχει καθημερινά γιατρό και εφημερεύει τα Σαββατοκύριακα», εξηγεί.
Περιγράφει πως το Κ.Υ. Λιτοχώρου είναι αυτό με τη μεγαλύτερη προσέλευση επειγόντων περιστατικών, όπου σε μία εφημερία μπορεί να φτάσουν και 100 άτομα. «Βέβαια, δεν είναι όλα τα περιστατικά της ίδιας βαρύτητας. Ευτυχώς, τα τροχαία ατυχήματα είναι ελάχιστα, ιδίως από τότε που έγινε η Εθνική Οδός», σημειώνει. Εφημεριακά, ο αριθμός των γιατρών δεν είναι ο επιθυμητός παραδέχεται ο κ. Μπογιατζίδης ωστόσο, «προκηρύσσουμε θέσεις και δυστυχώς, δεν προσέρχονται γιατροί για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα προκηρύξαμε πρόσφατα 12 θέσεις και ήρθαν μόλις τέσσερις». Μιλώντας για τους φοιτητές Ιατρικής που προσέρχονται εθελοντικά στις Μονάδες Υγείας, λέει πως «η παρουσία τους είναι πολύ σημαντική, διότι πρόκειται για μία τελείως διαφορετική βοήθεια».
Διαμονή στο εφημερείο
iatrikis.jpg
Η Μαρία Παγιάντζα είναι εκτοετής φοιτήτρια στην Ιατρική του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης της Επιστημονικής Εταιρείας Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδας (ΕΕΦΙΕ). Από το 1993, υπό την αιγίδα του πανεπιστημίου, φοιτητές του Τμήματος Ιατρικής προσφέρουν εθελοντική υποστήριξη σε Κέντρα Υγείας τα οποία βρίσκονται σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας.
Το πρόγραμμα, συνολικής χρονικής διάρκειας οκτώ εβδομάδων, ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. «Φοιτητές από το 3ο έτος μπορούν να συμμετέχουν για μία εβδομάδα στο εθελοντικό πρόγραμμα που απευθύνεται και στις επτά Ιατρικές της χώρας. Για φέτος, από το ΑΠΘ, οι αιτήσεις ξεπέρασαν τις 200». Η ίδια πριν από δύο χρόνια επέλεξε να βρεθεί στο Κ.Υ. Κασσανδρείας.
«Έμενα στο εφημερείο και η εμπειρία ήταν φοβερά ενδιαφέρουσα. Εκεί επιχείρησα να κάνω το πρώτο ράμμα και την πρώτη ένεση σε ασθενή, υπό την επίβλεψη των γιατρών. Τα περιστατικά που είδα ήταν πάρα πολλά και οι γνώσεις που αποκόμισα δεν συγκρίνονται με κάτι άλλο». Παραμένοντας για περισσότερες ώρες από αυτές που προβλέπει το πρόγραμμα, «κέρδισε» την εμπειρία του να δει από κοντά τη διαχείριση μίας επιληπτικής κρίσης και ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου που έφτασαν στα επείγοντα. Λέει πως «οι συνθήκες που επικρατούν σε ένα Κ.Υ. μοιάζουν με αυτές του αγροτικού μας οπότε η εκπαίδευση που μας παρέχεται από γιατρούς και νοσηλευτές είναι τεράστια».
Ιατρική Απόβαση σε όλη τη χώρα
elpida-starti.jpg
Η Ελπίδα Στρατή είναι γενική συντονίστρια του εθελοντικού, εκπαιδευτικού προγράμματος Ιατρική Απόβαση και μπαίνει στο 5ο έτος της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Πρόκειται για μία δράση που διοργανώνεται από φοιτητές, σε συνεργασία με τις ΥΠΕ, απευθύνεται σε φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει το 4ο έτος της ιατρικής σχολής και φέτος πραγματοποιείται για 27η χρονιά.
«Φέτος είχαμε περισσότερους από 45 προορισμούς στη χώρα, όπου εξασφαλίσουμε δωρεάν διαμονή για τους συμμετέχοντες. Το πρόγραμμα ξεκίνησε 23 Ιουλίου και θα ολοκληρωθεί στις 10 Σεπτεμβρίου. Μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί περισσότερες από 500 αιτήσεις. Οι φοιτητές προχωρούν σε ιατρικές πράξεις, υπό την επίβλεψη φυσικά γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, μία εμπειρία πολύ σημαντική».
Η ίδια αυτήν την περίοδο παρέχει τις υπηρεσίες της στο Γενικό Νοσοκομείο της Ρόδου. «Έχω μάθει πάρα πολλά πράγματα ενώ αυτό που μου έχει κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι η διαχείριση των τουριστών διότι είναι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα και ξαφνικά βρίσκονται σε ένα νοσοκομειακό περιβάλλον, κατακλυσμένοι από φόβο. Έτσι, ο εφησυχασμός που βλέπουμε στα μάτια τους όταν τους μιλάμε είναι κάτι το ιδιαίτερο. Η παρουσία μας είναι βοηθητική και για εμάς αλλά και για το περιβάλλον των Μονάδων Υγείας».
Σε Μονάδες Υγείας από το 1ο έτος
Στο πλαίσιο του νέου προγράμματος σπουδών της Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, φοιτητές του 1ου, 2ου και 6ου έτους εκπαιδεύονται στις κλινικές δεξιότητες και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, σε δύο στάδια. Αρχικά, γίνεται η εκπαίδευση στο καινοτόμο Κέντρο Κλινικών Δεξιοτήτων και Προσομοίωσης του ΑΠΘ, σε ένα προστατευμένο περιβάλλον, με τη χρήση υποδυόμενων ασθενών και εκπαιδευτικών προπλασμάτων και στη συνέχει γίνεται η εξέταση πραγματικών ασθενών, μέσω της άσκησης σε Μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Κέντρα Υγείας και ΤΟΜΥ) σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο.
smirnakis.jpg
Ο Μανόλης Σμυρνάκης, αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας – Ιατρικής Εκπαίδευσης και επικεφαλής του Εργαστήριου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας στην Ιατρική του ΑΠΘ (στη φωτογραφία με φοιτητές του) εξηγεί στη «ΜτΚ» ότι το 2008, η εκπαίδευση των φοιτητών στο πεδίο, αφορούσε μόνο τους εκτοετείς, ενώ από το 2018-2019 εντάχθηκαν σε αυτό και οι νεότεροι μελλοντικοί γιατροί. Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν σε ποια περιοχή της χώρας θα πάνε, συνήθως κοντά στον τόπο διαμονής τους, έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται το κόστος, ενώ σε ορισμένα Κ.Υ. υπάρχει η δυνατότητα φοιτητές να φιλοξενηθούν σε αυτά.
Επένδυση στο μέλλον
Καθότι πρόκειται για υποχρεωτική εκπαίδευση, κάθε χρόνο 1.050 φοιτητές Ιατρικής του ΑΠΘ, τον Νοέμβριο, τον Φεβρουάριο, τον Μάιο και τον Ιούνιο, επισκέπτονται Κ.Υ. τόσο στην ηπειρωτική, όσο και στη νησιωτική Ελλάδα.
«Οι πρωτοετείς, για πρώτη φορά έρχονται σε επαφή με έναν ασθενή. Έτσι πέραν από τα θεωρητικά μαθήματα που διδάσκονται, τους δίνεται η δυνατότητα να εξοικειωθούν με το πραγματικό περιβάλλον του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Με αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους και τον σκοπό τους. Οι φοιτητές του τελευταίου έτους, έχουν τη δυνατότητα να εξετάσουν μόνοι τους ασθενείς, υπό την επίβλεψη φυσικά των γιατρών, με μία πιο ολιστική προσέγγιση και έχοντας περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους με τον ασθενή (σε σύγκριση με το τι συμβαίνει στις πανεπιστημιακές κλινικές, στο πλαίσιο των μαθημάτων). Η βοήθεια που προσφέρουν οι φοιτητές κατά τα χρονικά διαστήματα που βρίσκονται σε Μονάδες Υγείας είναι σημαντική, καθώς μπορούν για παράδειγμα να πάρουν το ιστορικό, να προχωρήσουν στη λήψη ζωτικών σημείων, στην κλινική εξέταση, πραγματοποίηση ενέσεων, τοποθέτηση ενός ορού, περιποίηση και συρραφή ενός τραύματος, να προχωρήσουν σε βασική καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση με χρήση απινιδωτή κ.τ.λ.
Επιπλέον αποκτούν μία προσωπική σχέση με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, καθότι η μεταξύ τους γνωριμία έχει ήδη γίνει από το πρώτο έτος σπουδών των φοιτητών κι έτσι είναι πιο άμεση η μεταξύ τους επικοινωνία, για τις ανάγκες που προκύπτουν για παράδειγμα σε μία εφημερία», περιγράφει ο κ. Σμυρνάκης. Εξηγεί πως υπάρχει από το 2008 ένα δίκτυο εθελοντών εκπαιδευτών (ιατρών, νοσηλευτών, επισκεπτών υγείας, μαιών, κ.ά.) που έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα μέσα από σεμινάρια που διοργανώνει κάθε χρόνο το Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ για την καλύτερη δυνατή υποστήριξη των φοιτητών.
«Πρόκειται για μία καινοτόμα, συστηματική και απόλυτα οργανωμένη ενέργεια», λέει. Η τοποθέτηση των φοιτητών στα Κέντρα Υγείας και τις ΤΟΜΥ γίνεται με την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας και τις εγκρίσεις των Διοικήσεων των 7 Υγειονομικών Περιφερειών όλης της Ελλάδας.
Περιγράφει πως στόχος είναι οι φοιτητές να εκτεθούν στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και έτσι «γίνεται μία επένδυση στο μέλλον, όπου οι φοιτητές του σήμερα θα εξελιχθούν σε γιατρούς που μπορεί να επιλέξουν την ειδικότητα της Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής, από άποψη και εφόσον επιλέξουν κάποια άλλη ειδικότητα να συνεργαστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με τους επαγγελματίες υγείας που εργάζονται εκεί». Αντίστοιχο πρόγραμμα σπουδών όπου οι φοιτητές υποχρεωτικά κάνουν πρακτική άσκηση στα Κέντρα Υγείας, διαθέτουν η Ιατρική του Πανεπιστημίου Κρήτης και η Ιατρική του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
«Εμπειρία ζωής»
Ο Γιώργος Ζαχαριαδάκης είναι τεταρτοετής φοιτητής Ιατρικής στο ΑΠΘ και ανήκει στην πρώτη φουρνιά του νέου προγράμματος σπουδών του τμήματος. «Στο πρώτο έτος, επέλεξα να βρεθώ στο Κέντρο Υγείας Νεαπόλεως στην Κρήτη και για εμένα ήταν η καλύτερη εμπειρία που έχω ζήσει στο πλαίσιο της σχολής. Τότε όλα τα περιστατικά που ερχόντουσαν στην εφημερία μου έκαναν εντύπωση, από έναν πονοκέφαλο μέχρι τροχαίο. Παρότι το πρόγραμμα προβλέπει την παραμονή μας για μία εβδομάδα, εγώ κάθισα δύο. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές ήταν σαν καθηγητές μας. Στο δεύτερο έτος επέλεξα φυσικά το ίδιο Κ.Υ. όπου πλέον έχουμε αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας με το ιατρικό προσωπικό», μοιράζεται στη «ΜτΚ».
Αντίστοιχο ενθουσιασμό εκφράζει και η Ευαγγελία Κουμπή που αποφοίτησε τον Ιούλιο από την Ιατρική του ΑΠΘ. «Πριν από δύο χρόνια πήγα στο Κ.Υ. Καλλονής στη Λέσβο, στο πλαίσιο των μαθημάτων μου. Αποκόμισα πάρα πολλές γνώσεις και δεξιότητες. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με βοήθησε σημαντικά να βελτιώσω την ιατρική μου σκέψη, να αυξήσω την αντίληψή μου και να δώσω μεγαλύτερη βάση στην αναγκαιότητα της ολιστικής προσέγγισης του ασθενούς. Η εμπειρία που απέκτησα είναι τεράστια και πλέον σίγουρα η γενική ιατρική είναι μία από τις επιλογές που θα σκεφτώ στο επαγγελματικό μου μέλλον».
makthes.gr